Zijn tomaten onmisbaar in jouw keuken? Kweek ze dan zelf!

Tomaten kweken: van zaaien tot oogsten 

Het eerste moment van zaaien (maart) tot oogsten (augustus) beslaat in totaal zo’n zes maanden. Precies lang genoeg voor de vrucht om mooi rond, rood en rijp te worden. Met het eindproduct kun je natuurlijk alle kanten op. Denk aan salades, pasta’s of los als verantwoorde snack. Het fijne aan de tomatenplant is dat het kweekproces goed te doen is, dus ook voor beginners die een makkelijke moestuin willen onderhouden. Maar over het allerfijnste van de tomatenplant valt niet te twisten: het oogsten én opeten natuurlijk. 

Tomaten kweken: een tijdlijn

Vanaf begin maart is het zo ver en kun je starten met het kweekproces. Om dit proces zo overzichtelijk mogelijk uit te leggen hebben we hieronder een tijdlijn geschetst, van zaaien tot oogsten. De precieze benodigdheden staan verderop in dit artikel opgesomd. 

Maart: zaaien

Zaai de tomatenzaadjes in een kweekbakje op zo’n 5 millimeter diepte in een vochtige zaai- en stekgrond. Dek het bakje af met plasticfolie om zo de luchtvochtigheid te reguleren. Het kiemproces gaat het snelst bij een temperatuur vanaf 20 graden, dus zorg dat je het kweekbakje op een warme plek zet. En hoe verleidelijk het ook is, geef het plantje (tot aan het kiemen) geen water om zo rottingen te voorkomen. Licht speelt een rol vanaf het moment dat de zaailingen boven het grondoppervlak uitkomen. Vanaf dit moment hebben ze licht nodig om verder te kunnen groeien. 

April: van zaadjes naar jonge planten

Wanneer je naast de kiemblaadjes ook een paar ‘echte’ blaadjes tevoorschijn ziet komen, kun je de plant verspenen. Plant de sterkste zaailingen in een pot met een doorsnee van 7 tot 9 centimeter. De pot vul je met een aardemengsel van moestuin potgrond en perliet. Water geven doe je één à twee keer per week. Qua warmte is kamertemperatuur of iets minder voldoende. Mocht je binnen niet genoeg ruimte hebben, dan kun je ervoor kiezen om zelf een kas te bouwen waar je de plant in plaatst. Maar let op: wanneer het buiten kouder is dan 10 graden kun je de plant het beste binnen zetten.

• 

• 

• 

Mei: uitplanten, geleiden en dieven

Nu de planten zo’n 20 tot 30 centimeter hoog zijn kun je ze gaan uitplanten in je moestuin. Verspreid de organische mestkorrels over het oppervlak en maak het gat waar de plant in komt twee tot drie keer dieper en breder dan de pot waar ze vandaan komen. De plant geleid je met stokken zodat het meer steun krijgt en in de hoogte kan groeien. Op het moment dat je plant 30 tot 40 centimeter hoog is en voldoende is ingeworteld, breng je een touw naar beneden die je vastmaakt met een tomatenclip. De clip bevestig je aan de stam waar de onderste of tweede internode zit. Met een internode bedoelen we de plaats op de stam waar de eerste bladeren zitten. 

Tip: In de internodes van de plant kunnen nieuwe plantjes groeien die net zo groot kunnen worden als de oorspronkelijke plant zelf. Dit noemen we dieven of okselscheuten. Om te voorkomen dat deze ‘scheuten’ de voedingsstoffen van je moestuin inpikken, kun je deze het beste verwijderen. 

Juni: de eerste vruchten

De plant is inmiddels tussen de 80 en 120 centimeter hoog en de eerste groene tomaten en trosjes komen tevoorschijn. Ook is juni de maand waarin het eerste snoeimoment plaatsvindt. Snoei in ieder geval alle bladeren die de grond of een andere plant raken. 

Juli en augustus: de eerste rijpe tomaten oogsten

Vanaf begin juli heb je kans op je eerste tros rijpe tomaten. Het oogsten doe je door de tomaten stuk voor stuk – en met beleid – van hun steel te draaien. Veel plezier met je eerste oogst! 

• 

• 

• 

Alles over de tomatenplant

Nu je weet hoe je moet zaaien en oogsten kun je vast niet wachten tot het voorjaar. Maar voordat je de theorie kan toepassen in de praktijk, bespreken we eerst nog wat meer over de tomatenplant. Wist je bijvoorbeeld dat de tomaat een fruit- en niet een groentesoort is? En dat Nederland de op een na grootste tomatenexporteur ter wereld is?

Voedingswaarde tomaten

Dat tomaten gezond zijn staan voorop. Gevuld met vitamines en antioxidanten, beschermen de rode vruchten je lichaam tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Zo draagt vitamine A in tomaten bij aan je weerstand, gezichtsvermogen, groei en nog veel meer. Niet alleen lekker, maar ook supergezond dus!

Soorten tomaten

Tomaten komen in allerlei soorten en maten. Denk aan de kleinere varianten zoals cherry- of snoeptomaten, de populaire Roma tomaten, stevige vleestomaten of heerlijke cocktailtomaten. De meeste rassen, zo’n 95%, komen van klimtomatenplanten en groeien omhoog. De struikvormige variant groeit juist in de breedte, maar komt minder vaak voor.

Tomaten kweken: gerechten met tomaten

Nu je jouw oogst binnen handbereik hebt, is het tijd om wat receptinspiratie op te doen. Met het oog op de zomerse oogst, tippen wij lichte gerechten zoals een koude gazpacho soep of Griekse salade. Maar Nederland zou Nederland niet zijn al we ook koude, bijna herfstachtige zomerdagen zouden hebben. Op deze dagen kun je tomaten verwerken in Italiaanse gerechten zoals pasta bolognese of lasagne. Bij een moestuin aanleggen wil je trouwens ook zeker geen kruiden planten vergeten. Zo zijn in het bijzonder oregano of basilicum een ideale bondgenoot voor je zelfgekweekte tomaten.

• 

• 

• 

Tomaten kweken: tomaten planten

We hebben al doorgenomen hoe je tomaten moet planten, maar nog niet wat je nodig hebt om dit te doen. Hieronder sommen we alle tools op die je in ieder geval nodig hebt bij tomaten kweken.

Benodigdheden voor het kweken van tomaten

• Kweekbakje van minimaal 5×5 centimeter
• Zaai- en stekgrond. Niet in huis? Dan vervangen door potgrond met ¼ deel zand
• Vermiculiet
• Glasplaat of een kweekkasje
• Vloeibare mestvoeding en compost of stalmest
• Stokken (120-140 centimeter) 
• Tomatenplantclips
• Last but not least: tomatenzaden

Tomatenplant verzorging

Tijdens het groei- en rijpingsproces heeft de plant veel zonlicht nodig. Zorg dus dat je de plant in de volle zon plant en hem regelmatig bemest met organische mest.

Onder normale omstandigheden bewater je de planten zo’n één à twee keer per week. Een teveel aan water kan namelijk een rotting veroorzaken. Zet de tomatenplant daarom op een op een beschutte plek. 

Geïnspireerd geraakt om direct aan de slag te gaan met je balkon of tuin? Wordt dan snel lid van Westwing en mis geen enkele exclusieve deal voor een prachtige buitenruimte!