Compost: wat is het en wanneer gebruik je het?

Wat is compost? 

Allereerst: wat is compost eigenlijk? Het is een verzameling van resten van allerlei plantensoorten die door insecten, wormen en bacteriën tot teelaarde gemaakt zijn. Resten worden namelijk afgebroken en tot klein materiaal verpulverd. Al dit organisch afval dient als voedingsstof voor de bodem, die daardoor meer water kan vasthouden en vruchtbaarder wordt. Dit zorgt er dus weer voor dat groenten, fruit, bloemen en planten beter kunnen groeien én sterker worden. Door compost te gebruiken, zorg je er dus voor dat de grond beter is voor alles wat er in en op leeft. 

• 

• 

• 

Heeft jouw grond dat dan wel nodig? Ja, waarschijnlijk wel. Want door bijvoorbeeld het gras te maaien of bladeren en ander afval van de grond te rapen, loopt de bodem veel voedingsstoffen mis. Op die manier raakt het natuurlijke proces verstoord en dat is natuurlijk niet te bedoeling! Het is daarom beter om uitputting van je grond te voorkomen en een natuurlijke tuin te behouden.  

Compost is daarom onmisbaar voor de verbetering van de structuur van de grond in je tuin. Als je het op de juiste manier aanpakt, bespaar je ook nog eens energie en help je mee aan het verkleinen van de afvalberg! Je kunt het bij je lokale tuincentrum kopen, waar selectief ingezamelde groenten, fruitschillen, bladeren en ander organisch afval al zijn afgebroken tot een donkerbruin, kruimelig product. Maar het allerbeste is om zelf te composteren. Dit is namelijk een extra milieuvriendelijke optie, omdat het afval dan niet vervoerd en verwerkt hoeft te worden. 

Composteren voor beginners 

Hoe pak je dat composteren dan aan? Geen paniek: met een paar simpele tips heb je al binnen een paar maanden gezondere aarde in je tuin. 

1. Kies de locatie

   Het begint met het uitkiezen van een geschikte plek voor je composthoop. Reken qua grootte ongeveer op een kubieke meter en zoek een plekje in de halfschaduw. Je kunt de composthoop bijvoorbeeld onder een grote boom plaatsen. Bijkomend voordeel: de boom zorgt er meteen voor dat de composthoop bij regen niet te nat wordt: dan kunnen de voedingsstoffen namelijk uitspoelen. 

2. Plaats de composthoop

   Plaats de composthoop minimaal 5 meter van een vijver of sloot vandaan. Dan kan het oppervlaktewater niet vervuild raken door de meststoffen uit de compost. Het is ook handig om de hoop een stukje van je eigen woning en de tuinafscheiding van je buren te plaatsen. Dat is zodat je de composthoop nog uit kunt breiden. Want wie eenmaal de smaak te pakken heeft… 

3. Lente

   Je kunt de composthoop het beste in de lente aanleggen: dan kan het zomaar zijn dat je na zes maanden de compost al kunt gebruiken! Als je in de herfst begint, moet je al snel rekening houden met zo’n twaalf maanden voordat je de humus kunt gebruiken als meststof. 

4. Planning

   Zorg er dus voor dat je het juiste moment kiest en dat je de kans tot composteren grijpt zodra die zich voordoet. Bijvoorbeeld als je een nieuwe tuin gaat aanleggen: dan kan je direct de composthoop meenemen in het tuinontwerp of het beplantingsplan. 

Compost maken 

Het belangrijkste bij het maken van compost is dat je composthoop zo gevarieerd mogelijk is. Dus gooi er vochtig en droog materiaal op, klein en groot materiaal, slap en stevig, grof en fijn. Bijvoorbeeld een variatie aan rauwe groenteschillen, bladeren, notendoppen, eierschalen, koffiedik en verlepte bloemen. Grasmaaisel en tuinaarde zijn een mooie natuurlijke deksel voor je hoop. 

Een goede mengeling is belangrijk, omdat je op die manier nare geuren en zelfs de ontwikkeling van gevaarlijke stoffen tegengaat. Zorg daarom voor voldoende lucht in de hele composthoop door elke zes weken de composthoop in z’n geheel ondersteboven te keren. Kan dit niet omdat je bijvoorbeeld een open composthoop hebt? Dan is een gevarieerde samenstelling extra van belang! 

Check goed wat er wel en niet op de composthoop mag. Soms kan je gft-afval beter in de gft-bak doen. Dat komt omdat afval als etensresten en brood muizen en ratten aantrekt en slecht composteert. Sterker nog: je kunt oud brood beter niet aan de composthoop toevoegen omdat het zo droog is dat het gaat schimmelen en zo het composteringsproces vertraagt.  

• 

• 

• 

Composteren in bakken: zelf een compostbak maken 

Een composthoop kun je het beste in een afgebakende bak maken. Er zijn gesloten bakken die geweldig zijn voor als je een kleinere tuin hebt. Knaagdieren kunnen daar moeilijk bijkomen, maar de gesloten bakken zijn tegelijkertijd ook moeilijker te beluchten. Met een open bak heb je daar geen last van! En ook handig: je kunt makkelijk zelf zo’n compostbak maken van houten latten of pallets in jouw gewenste grootte. Het draaien en beluchten van je compost is met een open bak een makkie, maar ook knaagdieren en andere insecten kunnen er makkelijker bijkomen. 

Een andere optie is om een compostmolen aan te schaffen. Dit zijn grote cilinders die roteren om je compost te mengen. Een fijne optie om de hoop te luchten (waardoor het composteerproces sneller zal gaan!) en knaagdieren te weren. 

Heb je nou in plaats van een tuin een balkon of helemaal geen buitenplek? Dan is een wormenbak misschien wat voor jou. Deze kun je namelijk binnenshuis houden of op je balkon neerzetten. Doordat je de wormen in de wormenbak voert met voedselresten van groenten en fruit, produceren ze wormenpoep: een uitstekende meststof!

• 

Composteren versnellen 

Als je eenmaal een composthoop hebt opgezet, doet de natuur de rest. Het enige wat je dan nog hoeft te doen, is na drie maanden de lagen even goed door elkaar halen. Daarmee ventileer je de hoop en maak je ‘m ook wat kleiner. 

Wanneer is je compost dan klaar voor gebruik? Dat verschilt per compostsoort. Zo is jonge en rijpe compost vooral geschikt als voedende meststof. Je weet dat het jong is als het half verteerd is en nog herkenbare delen bevat. Rijpere compost ruikt naar bosgrond, is egaal en kruimelig. Meerjarige compost lijkt op potgrond en overjaarse compost krijg je als je rijpe compost nog een jaar afgedekt laat liggen. Wat je dan krijgt? Een echte bodemverbeteraar en het is heel geschikt als potgrond om bijvoorbeeld bloembollen in te planten.  

Heb je haast en wil je dat je compost sneller rijpt? Dan zijn er compostversnellers bestaande uit guano, hoornmeel en andere organische stoffen die de micro-organismen sneller laten werken. Maar de allerbeste compost heeft simpelweg tijd en rust nodig. Dus hoe meer geduld je nu hebt, hoe betere compost je volgend seizoen krijgt!

Geïnspireerd geraakt om direct aan de slag te gaan met compost? Registreer je dan nu op Westwing en mis geen enkele exclusieve deal voor een prachtige buitenruimte!