Vroeger een echt luxe-item en alleen voor edelen gereserveerd – zeep. Gemaakt van kostbare oliën, verrijkt met voedende kruidensupplementen en met veel moeite en inspanning gekookt, werd zeep beschouwd als een teken van beschaving, cultuur en welvaart. Vandaag de dag maakt de natuurlijke zeep een comeback.

Steeds meer kleine fabrikanten bieden nu weer handgemaakte, hoge kwaliteit zeep aan, gemaakt van natuurlijke ingrediënten. Zeep herovert zo de positie als een luxe-item dat je wilt gebruiken om je te verwennen of om een ander cadeau te doen.

Een korte geschiedenis van zeep

Zeep wordt al lange tijd als massaproduct verkocht. Voor industriële productie werd goedkope olie of dierlijk vet gebruikt in plaats van essentiële oliën. En in plaats van authentieke ingrediënten werden synthetische geuren uit het laboratorium gebruikt. Het resultaat was; uitgedroogde en inferieure zepen die meer en meer door kunstmatige ingrediënten, de zogenaamde detergenten, vervangen werden.

Met de komst van verse, biologische en handgemaakte cosmetica door het cultuurmerk Lush en de stijgende populariteit van doe-het-zelf, kwam ook de kunst van het koken van zeep terug. De inspanning om handgemaakte zeep te maken werd echter in het begin als een grote hindernis gezien: De hydrolyse vereist normaal verscheidene uren van continu roeren. Maar dor het creatieve gebruik van de staafmixer verdwijnt dit obstakel echter ook en het zouten van de zeep wordt ook weggelaten. Op deze manier kan op een relatief eenvoudige manier een uitstekend stuk zeep gemaakt worden.

Zelf zeep maken

Maar hoe kan je nu zelf zeep maken? Het principe is niet moeilijk, maar het werken met loog, een bijtende stof, moet met voorzichtigheid gedaan worden. Hier zijn de basisstappen om zelf zeep te maken:

• Hygiëne: Zodat de zeep niet verontreinigd raakt, moet de keuken, handen en instrumenten volledig schoon zijn. Ook na gebruik moeten deze goed gereinigd worden en alleen voor dit doel weer gebruikt worden.

• Let op: Om blessures en ongelukken te voorkomen is het een goed idee rubberen handschoenen, een laboratoriumjas en een veiligheidsbril te dragen. Krantenpapier wordt aanbevolen om als basis te gebruiken en een emmer azijnwater klaar te hebben om de alkalische loog te neutraliseren voor het geval er iets mis gaat.

• Ongelukken: Om ongelukken te voorkomen moeten kinderen en huisdieren niet in de buurt komen. Een nieuwsgierige greep van een kleine hand, struikelen over de kat – niemand wil een ongeluk tijdens het zeep koken. Daarom eerst alle verstorende factoren (inclusief de telefoon!) verwijderen en een raam open zetten zodat de dampen kunnen ontsnappen.

• Bereken: Zodat de zeep aan het einde de juiste PH-waarde heeft, moet je de hoeveelheid loog met de olie afstemmen. Het gebruik van een beproefd recept wordt voor beginners absoluut aanbevolen.

• De loog: De loog wordt gemaakt door het mengen van natriumhydroxide en water – altijd de loog in het water, nooit andersom! Omdat de chemische reactie warmte produceert en het water nodig heeft om af te koelen. Een waterdruppel op het loogpoeder kan explosies veroorzaken! Bovendien moet de vloeistof volledig opgelost zijn, zodat er uiteindelijk geen vervelende korrels in de zeep komen.

• Basis: Terwijl de loog koelt, kan je de oliën en vetten verwarmen en goed doorroeren. Het vet mag daarbij niet te heet worden zodat de verzorgende eigenschappen bewaard blijven. Dit is de zogenaamde koude werkwijze.

• Mengen: Als beide massa’s ongeveer dezelfde temperatuur hebben kunnen ze gemengd worden. In deze stap kunnen eveneens ingrediënten zoals kruiden, bloemen of granen worden toegevoegd. Er wordt nu met een staafmixer net zolang geroerd totdat er een soort vla-achtige consistentie ontstaat. Dat is dan de rauwe zeepmassa.

• Vormen: Deze massa wordt vervolgens in robuuste vormen van hout of kunststof (geen metaal!) geplaatst en eventueel geïsoleerd zodat de warmte die bij het proces ontstaat gelijkmatig door het gehele zeep bol kan trekken. Met sommige zepen is het beter om deze hitte te voorkomen maar dat is voornamelijk een kwestie van smaak.

• Opslag: zeep moet je laten rusten, zodat hun alkalische waarde vermindert. Alleen met tijd worden zeepjes mild en zorgzaam. Hoe lang dit duurt hangt af van de zeep en hoe deze gemaakt is. Maar minstens een maand moet wel gerekend worden en na zes maanden zal er nauwelijks een verbetering te verwachten zijn. Na deze tijd zal de zeep eerder uitgedroogd zijn en zijn essentiële oliën hebben verloren.

Zelfgemaakte zeep is prachtig en je houdt met zo’n zeep onder de douche een echt stuk vakmanschap met de beste ingrediënten in de hand. De natuurlijke geur, de zachte schuim en zorgzame oliën zijn een ware traktatie voor de zintuigen.

Speciale zepen

• De Aleppo zeep bijvoorbeeld is een waar wonder voor de huid;
• Pure olijfolie is goed voor gevoelige huid;
• Wrijf zeep zout op puistjes en melk zeep voedt de gevoelige huid van kinderen.
• Zeep met exfoliërende additieven zorgen ook voor een dagelijks gladde huid.

Probeer de wereld van fijne zepen uit en verlies jezelf in de creatieve mengsels van de beste oliën, kruiden en aroma’s voor een klein stukje echte luxe – elke dag.

Vind het bij Westwing

Ben je op zoek naar meer accessoires voor in je huis? Kijk dan eens op Westwing, Nederlands eerste, exclusieve Home & Living webshop. Selecteer je favoriete items, voeg ze toe aan je winkelmandje en jouw zeepjes en andere accessoires zijn nog maar één klik bij je vandaan. 

Vergeet verder ook niet een kijkje te nemen in het online magazine van Westwing. Hier vind je inspirerende ideeën en styling tips & tricks om van jouw huis een uniek huis te maken.